"De staat gaat betalen voor processen tegen zichzelf"

Er komt één minister die opvang, asiel, verblijf en terugkeer coördineert. Nu zijn die bevoegdheden verdeeld over acht ministers en staatssecretarissen.

De regering zal "alles in het werk stellen" om binnen de zes maanden na een asielaanvraag een definitief antwoord te geven. Momenteel kan een opeenvolging van aanvragen, eventueel gevolgd door een procedure bij de Raad van State en een aanvraag tot medische regularisatie, vele jaren aanslepen.

In noodsituaties - zoals bijvoorbeeld in de winter - kunnen steden en gemeenten worden verplicht om materiële bijstand te verlenen. Dit betekent in feite een terugkeer naar het vroegere spreidingsplan 42. Dat werd enkele jaren geleden afgevoerd, onder meer omdat de lokale OCMW's asielzoekers een leefloon gaven en hen doorstuurden naar de steden. Sindsdien werd de opvang geregeld door federale asielcentra, aangevuld met hotelkamers.

Het recht op materiële hulp wordt verlengd tijdens de procedure in beroep bij de Raad van State. Dat betekent een versoepeling van een wet ter verstrenging die onlangs nog door de Kamer werd goedgekeurd.

Opeenvolgende asielaanvragen door dezelfde personen zullen in de toekomst worden "ontmoedigd". De ontwerptekst zegt niet hoe.

Terugkeerbeleid: in de huidige situatie krijgen uitgeprocedeerden en illegalen van de Dienst Vreemdelingenzaken (DVZ) een bevel om binnen de vijf dagen het land te verlaten. Volgens de ontwerptekst zal hun terugkeer voortaan in principe op vrijwillige basis verlopen en worden voorbereid in een open terugkeercentrum. Als dat niet lukt, dan volgt de gedwongen terugkeer. De advocaat moet dan wel minstens 48 uur van tevoren op de hoogte worden gebracht. Over die laatste maatregel zou nog wel druk worden gedebatteerd.

"Slechte ervaringen"

"Ik kan onmogelijk enthousiast reageren op wat u mij vertelt", zegt Monica De Coninck (sp.a, foto), voorzitter van het Antwerpse OCMW. "Met het spreidingsplan hebben wij heel slechte ervaringen. Want hoewel de steden destijds werden vrijgesteld omdat die al genoeg neveneffecten van de migratie moesten verwerken, gaven tal van gemeenten zonder opvangcapaciteit de asielzoekers een leefloon en stuurden ze vervolgens door naar ons."

"Ik begrijp ook niet hoe de regering meervoudige aanvragen wil ontmoedigen. Wat betekent dat concreet? En dat het recht op hulp zou worden verlengd tijdens de procedure voor de Raad van State, dat is geen verstrenging, maar integendeel een stap terug. Ik denk dat ik dringend de onderhandelaars van mijn partij ga bellen."

"Enorme ontgoocheling"

Ook bij de oppositie noteren we vlijmscherpe kritiek. "Voordat de gemeenten tot iets worden verplicht, moeten eerst de wetten voor asiel en opvang strenger worden gemaakt", reageren de N-VA-Kamerleden Theo Francken en Sarah Smeyers. "Het vorige spreidingsplan - waarbij contingenten asielzoekers werden toegewezen aan gemeenten op basis van hun inwonersaantal - leidde ertoe dat 88 procent van de asielzoekers bij Vlaamse OCMW's terechtkwam. Veel van die OCMW's konden of wilden die asielzoekers niet opvangen, zetten de materiële hulp om in financiële steun en stuurden de mensen weg om zelf een onderdak te zoeken. Met als gevolg: aanzuigeffecten en extra problemen in de steden."

De N-VA'ers vrezen dat het regeerakkoord de klok zal terugdraaien. "De verlenging van het opvangrecht tijdens de procedure voor de Raad van State neutraliseert de positieve effecten van de recente wet-Somers in plaats van de normen nog strenger te maken, zoals Europa ons toestaat. We horen ook dat bepaalde delegaties de verbeteringen van de nieuwe wet op de gezinshereniging ongedaan willen maken. Aan de andere kant vernemen we niets over een efficiënter terugkeerbeleid of over strengere normen om de regularisatie van criminelen te verbieden. Deze voorstellen zijn voor ons een enorme ontgoocheling."

Klap op de vuurpijl voor de N-VA'ers is het voorstel voor de verplichting om advocaten van uitgeprocedeerden minstens 48 uur voor hun uitwijzing in te lichten. "We weten uit ervaring dat sommige mensen in zulke gevallen lepels gaan inslikken of zich volsmeren met uitwerpselen om aan hun verwijdering te ontkomen. Met dit akkoord worden ze bijna aangemoedigd tot zulke acties", besluit Theo Francken bitter. "De pro Deo-advocaten zullen juichen. De Belgische staat gaat weer massaal betalen voor procedures tegen zichzelf."

Bron: Gazet van Antwerpen