“Vlaanderen verwacht een ongeziene toestroom van vluchtelingen. Met #plekvrij heeft de federale overheid een initiatief gelanceerd om de Oekraïners op te vangen. De Vlaamse regering neemt in deze humanitaire crisis haar verantwoordelijkheid en creëert met een nooddecreet het wettelijk kader voor de opvang. De drie krachtlijnen van dit decreet zijn: een eerlijke huurprijs voor opvang, tijdelijke kortlopende  huurcontracten en tijdelijk minder strenge woningkwaliteitsnormen”, zegt minister Matthias Diependaele. 

Billijke vergoeding opvang

Doordat Oekraïense vluchtelingen het bijzonder statuut van “Tijdelijk Ontheemden” krijgen, kunnen ze een inkomen uit arbeid halen, maar ook een leefloon aanvragen. “Dan is het niet meer dan normaal dat we van die mensen een vergoeding vragen voor het onderdak dat ze hier krijgen. Gelijke rechten impliceert gelijke plichten”, zegt Matthias Diependaele. 

Tijdelijke huurcontracten

Een flexibel en duidelijk juridisch kader is noodzakelijk voor tijdelijk onderdak aan Oekraïense vluchtelingen. Huidige huurovereenkomsten hebben in principe een duur van 9 jaar. “Met het nooddecreet kan dat tijdelijk met kortlopende contracten. Dat biedt zowel de verhuurder als de huurder meer rechtszekerheid en duidelijk omschreven rechten en plichten. Het wordt dus mogelijk voor Vlamingen die vrijwillig een Oekraïense vluchteling in huis nemen om enkele afspraken op papier te zetten en dus ook een vergoeding af te spreken. Hetzelfde geldt voor zij die een pand willen verhuren aan Oekraïners”, aldus de minister.

Tijdelijke afwijkingen woningkwaliteitsnormen

Specifiek voor de huisvesting van tijdelijk ontheemden uit Oekraïne kan er een beperkte afwijking van de woningkwaliteitsnormen zijn. De duurtijd van deze specifieke afwijkingsmogelijkheid mag in ieder geval niet langer zijn dan de duurtijd van het bijzondere beschermingsstatuut zelf. “Het zorgt ervoor dat woningen die niet geschikt zijn voor sociale huur tijdelijk ter beschikking kunnen komen, mits een rudimentaire opsmuk”, zegt Katja Verheyen, die er samen met Matthias Diependaele wel op wijst dat er geen compromissen worden gesloten rond veiligheid en gezondheid.

Collectieve voorzieningen

We willen het ook mogelijk maken voor woonmaatschappijen om collectieve voorzieningen in huur te nemen en onder te verhuren aan vluchtelingen, door het tijdelijk huurregime in te voeren. Het gaat daarbij om leegstaande panden zoals bijvoorbeeld ziekenhuizen, woonzorgcentra of zelfs kloosters”, leggen Sarah Smeyers en Allessia Claes uit.