Kamerlid Sarah Smeyers zat de studiedag voor en schonk bijzondere aandacht aan het door schandalen geteisterde Brussel. “In Europa zijn de hoofdsteden veelal de sterkste regio van hun land. Bij ons is dat niet zo. Bij ons is dat niet de hoofdstad, maar Vlaanderen. In Brussel zien we zelfs net het tegenovergestelde. Tegelijk blijft Brussel slachtoffer van onverantwoordelijke Brusselse bestuurders en van politici die een migratiebeleid hebben opgezet dat Brussel niet kon verteren.”

“Ook de kloof tussen Vlaanderen en Wallonië wordt enkel groter”, benadrukte Smeyers. “België blijft met haken en ogen aan elkaar hangen. Demografisch, cultureel, en ook economisch. We zien dat, dankzij het federale beleid, België meer op z'n Vlaams wordt bestuurd. En gelukkig maar. Daardoor doen ook álle regio's het beter, maar toch bovenal Vlaanderen.” Dat toonde Edwin De Boeck, directeur van de N-VA-studiedienst, ook aan in zijn uiteenzetting. In 2015 groeide de Vlaamse economie met 2,1 procent, terwijl de groei in Wallonië maar 0,9 procent was.

Open economie

De belangrijkste verklaring voor De Boeck is de grotere economische openheid van Vlaanderen. In zijn inleiding pikte Vlaams fractievoorzitter Matthias Diependaele daarop in: “Kleine regio's hebben er alle belang bij een open handelsbeleid te voeren. In Wallonië zien we het tegenovergestelde. Wallonië heeft alles in zich om het stukken beter te doen, maar dan zullen ze het politiek anders moeten aanpakken.”

Hoewel Vlaanderen dus het meest profiteert bij het herstel van de concurrentiekracht, zorgen de taxshift en de loonmatiging ook in Wallonië en Brussel voor veel extra jobs. Goed nieuws dus, maar tegelijk blijven de regio's slachtoffer van de gebrekkige staatsstructuur. Vooral de productiviteitsgroei in Wallonië en Brussel blijft achter. “Het feit dat de loonvorming nog altijd centraal op Belgisch niveau wordt bepaald, is voor Wallonië geen goede zaak”, zegt N-VA-ondervoorzitter Sander Loones. “De Franstaligen worden meegetrokken in een loonverhaal dat voor hen te ambitieus is en ze prijzen zichzelf daardoor uit de markt. We moeten dat splitsen, confederaliseren. Ook in het voordeel van Wallonië.”

Pensioenen betaalbaar houden

De kloof op de arbeidsmarkt en het groter gewicht van overheidstewerkstelling zorgen ervoor dat de transfers tussen Vlaanderen en Wallonië omvangrijk blijven. Maar die solidariteit met de andere gewesten weegt steeds zwaarder door. Want Vlaanderen heeft zelf een steeds groter deel van de belastingen en sociale bijdragen nodig om de eigen vergrijzingsfactuur te betalen. Dat wordt op termijn politiek en economisch onhoudbaar.

Matthias Diependaele: “De transfers zullen dus moeten dalen. Oprechte solidariteit, daar blijven wij natuurlijk én volop toe bereid. Maar het huidige systeem, waarbij de factuur voor een falend beleid gewoon kan worden doorgeschoven, Waalse onverantwoordelijkheid dus wordt beloond en Vlaanderen daarvoor moet blijven betalen, is niet houdbaar.”

Als tweede spreker kwam professor Ed Poole aan bod. Hij doceert Political Economy and Territorial Politics aan de universiteit van Cardiff en verricht onderzoek op het gebied van begrotingscentralisme in het Verenigd Koninkrijk. Op dit moment voltooit hij zijn PhD in politieke wetenschappen aan de London School of Economics, waar hij ook een masterdiploma in politieke wetenschappen heeft behaald.

De volgende studievoormiddag van Objectief V vindt plaats op zaterdag 24 juni en focust op de succesrecepten van Zwitserland. Tegelijk wordt duidelijk hoe confederalisme echte verandering kan garanderen.

Start video

Bekijk hier de integrale uiteenzetting van Ed Poole op de studiedag

Start video

Bekijk hier de integrale uiteenzetting van Sarah Smeyers op de studiedag

Start video

Bekijk hier de integrale uiteenzetting van Edwin De Boeck op de studiedag

Start video